Voor Margriet (77) was de geboorte van haar kleinzonen ‘een haakje’. ‘Mijn bezorgdheid over de aarde werd persoonlijker en dieper.’ Bij de gepensioneerdengroep van de Hogeschool van Amsterdam – waar ze ooit les gaf –, lag een flyer met fotootjes van grootouders en hun kleinkinderen en de tekst Geef je kleinkinderen het mooiste cadeau – een leefbare aarde. ‘Ik vond dat een prachtig motto.
Je kon aan de achterkant een adres invullen en ze stuurde die flyer met Nieuwjaar naar haar familieleden en vrienden. Korte tijd daarna besloot ze actief te worden bij de Grootouders voor het Klimaat. Inmiddels is ze er bestuurslid.
Op het Plein in Den Haag
Vijf jaar geleden startten de Grootouders met de Pleinbijeenkomsten. Elke eerste en derde donderdag staat een groep op het Plein in Den Haag, met een spandoek en foto’s van hun kleinkinderen. ‘Dat werkt’, zegt Margriet. ‘De parlementariërs kennen ons.’
In eigen kring
Inmiddels zijn er steeds meer lokale groepen. De een organiseert ontmoetingen, een fietstocht of een luidruchtig klimaatalarm. De ander benadert lokale of provinciale politici, organiseert voorleesmiddagen, staat op de markt of deelt kennis over energievriendelijke initiatieven.
Ook Margriet wilde in haar eigen kring mensen bereiken. Ze richtte een platform op in de Amsterdam Dominicuskerk en is via het platform van gepensioneerden van de Hogeschool van Amsterdam betrokken bij de verduurzaming van de hogeschool.
In Amersfoort
De werkgroep Amersfoort loopt elke vrijdag over de drukke Langestraat in Amersfoort. ‘We spreken niemand aan, delen geen folders uit, maar lopen daar alleen maar met ons spandoek’ zegt Tjitske Kooistra (70). ‘Vaak steken mensen een duim op. Soms spreken ze ons aan.’ Tjitske heeft geen kleinkinderen, maar draagt de naam Grootouder voor het klimaat als een geuzennaam. ‘Ik vind het heel belangrijk om mij in te zetten voor het klimaat. De aarde warmt op en ik voel me machteloos, dus ik wilde daar iets aan doen. De inzet voor Grootouders voor het Klimaat en andere organisaties geeft mijn leven zin en levert me heel veel positieve energie op.’
Grootouders voor het Klimaat Amersfoort bestaat sinds begin dit jaar. Tjitske werkte mee aan een workshop en een klimaatdag met Peter Kuipers Munneke en een ontmoeting met een plaatselijke ouderenbond. Twee keer naam Tjitske deel aan een landelijke demonstratie. Bij de Hoge Raad om er tegen te protesteren dat er na 7 jaar nog niets is gedaan met het Urgenda-vonnis dat de staat opdraagt de CO2-uitstoot voor 2030 flink te verminderen. En op Schiphol Plaza om op te roepen tot een krimp van de luchtvaart.
In het eigen gezin
Tim Stok (68) voert het gesprek over klimaatactivisme aan zijn eigen tafel. ‘We hebben drie kleinkinderen, van 4, 6 en 9. Ik geef hen geen plastic rotzooi meer – ik geef ze liever duurzame cadeaus als een Artis-jaarkaart. Maar mijn vrouw is bedachtzamer. Zij kan het moeilijker over haar hart verkrijgen om niet mee te gaan met de wensen van de kinderen.’ Het is een lastige afweging. Ik wil voor mijn principes staan, maar ik wil ook zeker niet dat de relatie er teveel onder lijdt. Ik zie dat dit dilemma in meer gezinnen speelt. Het is zoeken. Je kunt je ingraven of blijven zoeken naar de relatie. Dat laatste doen wij.’
Witte bubbel
Tim realiseert zich steeds meer dat hij in een welvarende, witte bubbel leeft, inclusief het lidmaatschap van allerlei natuurorganisaties. ‘Maar dat heeft tot nu toe niet gewerkt voor het klimaat. Ik wil de waarheid vertellen: de toekomst van de aarde staat op het spel en we staan er niet goed voor. Dus ik dacht: ik moet uit die bubbel.’
Toen hij opliep tegen Extinction Rebellion, een jonge beweging die staat voor een radicale verandering van onze levensstijl, voelde hij een grote verwantschap. ‘Ik ontmoet er veel zachte mensen met een krachtige motivatie voor een beter milieu. Gisterenavond zei een jonge vrouw: “Ik vind het leuk om jou te horen spreken. Je bent net zo oud als mijn vader, maar je praat heel anders. Mijn vader is een klimaatontkenner en dat is moeilijk voor mij” Toen zei ik: “Jij praat ook heel anders dan mijn familie”.’
Kinderklimaatboek
Om ouders en kinderen te helpen bij een gesprek over het klimaat te hebben, organiseert Grootouders voor het Klimaat de verkiezing van het beste kinder-klimaatboek. Uit een shortlist van zes koos de jury dit jaar het prentenboek “Kunnen we de ijsberen echt helpen?” van Katie Daynes en illustrator Roisin Hahessy. De ondertitel is “Ja, dat kan!”
De jury koos bewust een hoopvol boek. ‘Mijn boekhandelaar vertelde me eens dat haar dochter depressief werd van alle onheilstijdingen over het klimaat’, zegt Margriet. ‘Dat heb ik in mijn oren geknoopt.’ Dat gesprek in de boekwinkel was drie jaar geleden.
Hoop
In de tussentijd is er, merkt Margriet, veel meer bewustwording gekomen. ‘Er is echt een andere manier van denken over de economie. Het is nog steeds technisch mogelijk om de opwarming te beperken tot anderhalve graad.’ Ook in haar omgeving ziet ze veel hoopvolle initiatieven. ‘Bij de Hogeschool van Amsterdam zijn zoveel jongeren met het klimaat bezig. Mensen zetten lokaal duurzame ecosystemen op.
Mijn kleinzoons kijken onder een auto of hij elektrisch is en willen geen worst waar “een dier in zit.” Dat kun je niet allemaal meten en het is misschien niet zo imponerend, maar ik geloof heel sterk in bemoediging en in hoop. Ik ben hoopvoller dan een paar jaar geleden. Als je geen hoop hebt, word je cynisch. En er is, bijna onzichtbaar, zoveel aan de gang.’
Interview: Marijke Verduijn
Grootouders voor het Klimaat bestaat sinds 2016. De Grootouders willen de aarde leefbaar houden voor de volgende generaties en komen op voor alle kinderen, kleinkinderen en hun toekomstige kinderen en kleinkinderen. Iedere senior die zich in die missie herkent, kan meedoen – zelf grootouder of niet.
In Nederland zijn de Grootouders actief met Pleinbijeenkomsten, voorleesacties, lezingen/webinars, lokale acties en het Manifest. Onlangs boden de Grootouders de leden van de Tweede Kamer een Toekomststoel aan, zodat bij ieder te nemen besluit het belang van jonge mensen, namelijk een gezonde, leefbare aarde, voorop staat.
Er zijn 23 groepen lokale groepen, verspreid over in heel Nederland.
Er zijn ook Grootoudergroepen in België, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Denemarken, Zweden, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Canada.
|
