Hielke en Nicole zijn de ouders van Aukje. Aukje is een voetbaltalent en ging op haar 14e op kamers bij het Centrum voor Topsport & Onderwijs (CTO) in Amsterdam. Nicole: Sommige mensen zeggen wel: jeetje, dat je dat goed vindt. Maar het is het allerliefste dat ze doet. Natuurlijk wordt je navelstreng uitgerekt en denk je: o, m’n kind... Maar het gaat niet over mij, het gaat over haar. Voetballen is haar lust en haar leven. Ik gun haar dat ze kan doen wat ze het liefste doet. En ik moet bewaken dat zij het echt leuk blijft vinden.'
Nicole: Toen Aukje een jaar of twaalf was, werd ze gescout voor het Nederlandse elftal onder de veertien. Dat vond ze natuurlijk geweldig. Aukje heeft het karakter om een topsporter te zijn: ze heeft discipline, is heel zelfstandig en is fanatiek.
Toen werd ze uitgenodigd om mee te trainen bij het Centrum voor Topsport & Onderwijs (CTO) Amsterdam. Dat is een heel bijzondere kans: die moet je eigenlijk wel met beide handen grijpen.
Het eerste jaar woonde ze nog thuis. En toen vroeg het CTO of ze daar wilde komen wonen. Dat hebben we met Aukje besproken en zij vond dat wel interessant. Maar we hadden toch ook wel vragen: hoe gaat dat met eten? En hoe zit het financieel, want er zitten best wat kosten aan vast.
Maar ik zag ook hoe hard ze moest werken op school om alles rond te krijgen. Ze zat op het gymnasium, dus ze had bakken huiswerk en daarnaast elke dag trainingen of wedstrijden. Dat moest ze zelf allemaal met elkaar zien te combineren. En omdat we buiten Amsterdam wonen, zat ze vrijwel dagelijks voor of na schooltijd met haar school- en sporttassen in de bus naar training. Dat was eigenlijk te zwaar. Het CTO gaf Aukje de kans om alle dingen die in haar leven belangrijk zijn zo te combineren dat zij de rust krijgt om dat ook allemaal goed te doen.
Hielke: Dus wij vroegen: Aukje, wat wil jij nu eigenlijk? Wat wil je met dat voetballen en met school? En Aukje zei: ik wil een nog veel betere keeper worden. Dat was duidelijk. Haar droom is keeper van Ajax worden. Dat zei ze al heel vroeg. En als je kind zo’n droom heeft en ook nog eens de kans krijgt om die droom misschien waar te maken, kun je dat als ouder eigenlijk alleen maar faciliteren én goed in de gaten houden of het goed met haar gaat. Want voor ons was wel duidelijk: als het niet goed gaat met Aukje of met school, dan grijpen we wel in. Voetbal is leuk, maar het is niet het belangrijkste in het leven. Dus we zeiden: Aukje, we gunnen het je en we proberen het allemaal te regelen, maar als jij er ongelukkig van wordt of gaat mopperen, dan stoppen we er mee.
Ik voel me bevoorrecht dat we het kunnen betalen. Want het kost flink wat. Er zijn kinderen geselecteerd, waarvan de ouders zeggen: dat kunnen we niet betalen. Die hebben ook een talent, maar die kunnen dat niet ontwikkelen. Dat is sociaal onrecht.
Gezin
Hielke: Aukje heeft een ouder en een jonger zusje en we hebben het natuurlijk ook met de andere meiden besproken. De oudste riep meteen: moet je doen! En Tjeetske, de jongste zei: krijg ik dan jouw kamer? Die heeft ze overigens niet gekregen, want in het weekend is Aukje nog thuis.
Nicole: Ik denk wel dat de plek in het gezin voor haar nu anders is. De synergie in het gezin , is anders als je met z’n allen bij elkaar bent. Er is door de week in ons gezin een nieuw evenwicht ontstaan. En als Aukje in het weekend thuis komt, ontstaat er weer een nieuw evenwicht. Maar daar leren we in.
Geen welterusten zeggen
Hielke: We missen haar ook. Natuurlijk: je hebt allerlei mogelijkheden tot contact. En als de nood aan de man zou zijn, stap ik in de auto en rijd ik er naar toe.
Nicole: Maar ik mis wat ze meemaakt op een dag. Aukje is geen kind dat veel vertelt. Dus in het begin appte ik haar ’s avonds: hoe was je dag? Heb je lekker gegeten? Maar daar kreeg ik alleen maar eenlettergrepige antwoorden op: leuk. Ja. Dus daar ben ik mee gestopt. Maar dan dacht ik wel: nu heb ik de hele dag helemaal geen contact met m’n kind gehad. Je hebt ook helemaal geen controle over hoe laat ze naar bed gaat, of wat ze eet.
Hielke: Dat moet je accepteren. En dat is niet altijd makkelijk. Dat was hier thuis ook al zo, maar dan vertellen de anderen wel weer wat, dus dan komt het niet zo sterk over.
Ik mis het welterusten zeggen. Heel basale dingen. Het losmakingsproces komt eerder dan onder normale omstandigheden.
Opvoeding
Nicole: Of anderen een deel van de opvoeding hebben overgenomen? Ja en nee. Topvoetbal brengt mentale druk met zich mee en daar praten wij natuurlijk ook wel over, maar het op CTO is daarvoor speciale psychologische begeleiding en dat is heel goed. Ik denk wel dat we opvoedmomenten missen. Maar dat weet ik niet, want we zijn er niet bij. We proberen wel de vinger aan de pols te houden over wat ze hoort en hoe ze denkt.
Hielke: Vlak bij haar flat werden vluchtelingen opgevangen. Dat hoorde ik van Aukje toen ik haar ophaalde voor de herfstvakantie. Ze zei: ik heb wel de deur van de flat goed op slot gedaan. Want er was rondom de flat veel politie en beveiliging aanwezig wat haar bang maakte. Dan denk ik wel: daar gaan we het straks thuis nog eens over hebben.
Nicole: Haar mening over vluchtelingen en opvang was zo explciet: dat had ze niet van ons. Daar heeft ze het dan waarschijnlijk met de andere meiden over gehad. En daar ben je dan niet bij.
Ramadan
Hielke: Maar dat heb je ook op een gewone school. Het merendeel van Aukjes oude klas was allochtoon. Toen kwam Aukje een keer thuis en zei ze: ik ga tijdens de Ramadan ook niet eten. Dat vond ze vanzelfsprekend en dat klinkt heel mooi en heel puur, maar daar hebben we dan wel een gesprek over. Want ik wil weten wat daar achter zit: voelt ze zich gedwongen, of doet ze dit uit solidariteit? Dat maakt nogal een verschil. Je moet dus altijd blijven praten.
Tijd
Nicole: Haar leven draait om school, voetbal en slapen. Dat is de hoofdmoot. Er is weinig tijd voor andere dingen. Ze is heel muzikaal, maar ze is gestopt met muziekles. Dat is wel jammer, maar dat is maar zo.
Wij zijn Doopsgezind. Dat is ook echt iets van Aukje zelf: toen ze in groep 7 zat, heeft ze daar een spreekbeurt over gehouden. We hebben toen aan de leerkracht gevraagd: let wel even op dat ze er niet mee wordt gepest.
Ik heb het idee dat ze daar in de flat niet veel mee kan. Daar is geloof niet een gespreksonderwerp. Die meiden onderling zijn vooral stoer.
Hielke: Ze heeft een keer in de maand een gespreksgroep met andere Doopsgezinde jongeren en daar gaat ze graag naar toe, maar daar is soms geen tijd voor. Dat is jammer, maar dat is dan maar zo. Ze heeft maar beperkt de tijd.
Zorgen
Hielke: Ze is heel kritisch op zichzelf. Ik weet niet of dat met topsport te maken heeft of met de aard van het kind. Ik denk dat het een combinatie is. Het hoort bij het karakter van een topsporter dat je nooit tevreden bent en nooit achterover hangt. En daar komt onze rol dan weer om de hoek kijken: wij stoppen de veren er wel in...
Nicole: Ze kan wel minder makkelijk kind zijn. Ze moet zoveel dingen zelf regelen. Als ze hier is, is ze gewoon het middelste kind, maar op de flat moet ze veel verantwoordelijkheid nemen.
En ik heb me wel zorgen gemaakt over het sociale aspect. Omdat Aukje zo’n druk programma heeft, legde ze in de klas niet heel veel contacten. Daarom zorgen we dat ze in ieder geval naar een kampweek van de Doopsgezinden gaat. Daar kan ze ongestoord kind zijn: even geen voetbal en geen leren en gewoon gek doen. Hoewel ze met de meiden van de flat ook leuke dingen doen, hoor.
Dus het woord ‘zorg’ is wat zwaar. Het is meer een alertheid: waar is ze mee bezig? Hoe is dat voor haar? Hoe voelt ze zich daaronder? En waar zijn de hiaten? En als ze iets niet doorheeft, of ergens in vastloopt, dan springen wij er in.
Druk
Hielke: In de topsport moet je voor het allerhoogste gaan en constant presteren. Dat legt een druk, maar dat vinden ze zelf geen probleem. Zij willen juist presteren. Maar als ouder moet je daar wel alert op zijn.
Nicole: Als je iets doet wat in je hart zit, is het prachtig als je daar intensief mee bezig kan zijn. Maar je moet jezelf wel constant bewijzen. Wij maken ons daar vaak heel druk over, maar ik weet nog goed dat Aukje, toen ze 13 was, werd geselecteerd voor een interland tegen België, ten koste van het meisje dat tot dan toe op doel stond. Aukje straalde, maar ze zei ook meteen: ik kan de volgende keer ook niet meer worden gekozen.
Hielke: Dan baalt ze natuurlijk wel als een stekker.
Nicole: Maar daar helpt het CTO wel bij. Vorige week was er een interland in Bulgarije. Niet alle meiden van de flat waren daarvoor geselecteerd. Dus ze zien van elkaar hoe moeilijk dat is en hoe iemand daarmee omgaat.
Talenten
Hielke: Je moet flexibel zijn.
Nicole: En je moet vertrouwen hebben. Dat hadden wel al, maar dat heeft wel versneld vorm gekregen.
Hielke: Kinderen groeien van vertrouwen. Ze hebben recht op hun eigen bulten: ging dat niet goed? Wat gebeurde er nu? Ieder kind loopt z’n eigen weg. En dan is het de kunst om als ouder een beetje in de buurt te blijven.
Nicole: En om afstand te nemen. Dat is een talent en ook wel eens een zorg. Je moet als ouder gepaste afstand nemen. De coach communiceert alleen maar met Aukje en niet met ons. Ook al is ze nog maar veertien: het is haar wereld, niet de onze. Het wordt niet op prijs gesteld als je je teveel met je kind bemoeit.
Buitenwereld
Nicole: Sommige mensen zeggen wel: jeetje, dat je dat goed vindt. Maar het is het allerliefste dat ze doet. Natuurlijk wordt je navelstreng uitgerekt en denk je: o, m’n kind... Maar het gaat niet over mij, het gaat over haar. Voetballen is haar lust en haar leven. Ik gun haar dat ze kan doen wat ze het liefste doet. En ik moet bewaken dat zij het echt leuk blijft vinden.'
Interview: Marijke Verduijn
Lees ook de andere verhalen van ouders van kinderen die een eigen weg gaan |
